Genel anlamı ile bağımlılık; bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek veya bir başka iradenin güdümü altına girme durumu olarak tanımlanmaktadır. Bağımlılık yapan maddenin kullanımı veya davranış, bireyin özgür iradesi ile başlasa dahi, bireyin özerkliği zaman içinde azalmakta ve edindiği yeni tutum ve davranışlar kendisiyle birlikte ailesini, yaşadığı sosyal çevreyi ve nihayet toplumu da etkilemektedir.

 

Toplumsal sorunlarımızın en önemlilerinden birisi olan bağımlılıkla mücadele ve korunma konusunda Menderes Kaymakamlığı olarak biz de mücadele etmek zorundayız. Bu gençliğimizin ve geleceğimizin en önemli sorunu olmuş durumda. Bununla ne kadar mücadele edersek geleceğimizi de o kadar kurtarmış oluruz.

 

Bilindiği üzere bağımlılığın oluşumunun psikolojik, sosyokültürel ve diğer nedenleri mutlak olarak tespit edilememekle birlikte, kişinin yakın çevresindeki sosyal ilişkilerinin, yani ailesi, akranları gibi yakın çevresi ile olan ilişkilerin belirleyici olduğu gözlenmektedir. Özellikle ergenlik dönemi, çocuğun yargılama ve karar verme becerilerinin gelişiminin tamamlanmamış olduğu, bu nedenle riski doğru değerlendiremediği bir dönemdir. Sosyal beceri sorunları ile başa çıkmakta yetersiz kaldığında, ergenlerin madde veya davranış bağımlılığı geliştirme riski artmaktadır. Ebeveynin çocuğunun gelişim evreleri ve riskler ile ilgili temel bilgilere sahip olmaması ve çocuğun gelişimini destekleyememesi, anne veya babanın bağımlı olması, ev içi şiddet gibi unsurlar, bağımlılık olasılığını artırmaktadır. Akademik başarısızlık, fiziksel, sanatsal ve kültürel aktivitelerle sosyalleşme eksikliği, bağımlılık riski yüksek akranlarla sosyalleşme, sınırlarını belirleme ve çatışma çözme gibi temel yaşam becerilerinden yoksun olma gibi olgular bu riski arttırmaktadır.

 

Öncelikle, ilçemizde sorun haline gelen ve toplumun çözümünü istediği bağımlılık türlerini tespit etmek, kapasitesini ve etki gücünü ortaya çıkartmak için ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri arasında anket çalışmaları yapılmış, elde edilen bulgular sonucunda; projemizde bağımlılıklar, madde ve davranış bağımlılığı şeklinde iki kategori halinde ele alınması uygun görülmüştür.

 

Madde bağımlılığı genel olarak, kişinin kullandığı maddeyi bırakmak istemesi ve bu amaçla çeşitli çabalara girmesine karşın bırakamaması; zararlarını bilmesine karşın, madde kullanmaya devam etmesi ve kullanmak gereksinimini hissettiği maddenin dozunu devamlı artırmak zorunda kalması olarak tanımlanmaktadır. Davranışsal bağımlılıklar ise, daha çok bir davranışla ilgili olan ve söz konusu davranışın terkedilememesine yol açan alışkanlıklar ve bağımlılıklar olarak tanımlanmaktadır. Anket verileri sonucunda bu bağımlılıklar; sanal bağımlılık (internet), yeme ve duygusal bağımlılık olarak ele alınmıştır.

Gündelik ilişkileri belirleyen aile, okul ve iş arkadaşları gibi yakın sosyal çevreler, eğitim gibi temel hizmetlerden faydalanırken birebir ilişki kurulan kişiler bağımlılıkla mücadele ekseninde risk grubundaki kişilere koruyucu bir çevre sağlayabilirler. Dolayısıyla bağımlılık önleyici müdahalelerin, sadece risk altındaki grupları değil bu gruptaki bireylerin yakın çevrelerini de içeren bütünsel bir anlayışla planlanması gerekmektedir.

 

Projemizin genel hedefi: Madde ve davranış bağımlılıkları ile mücadele yoluyla Menderes ilçesinde sosyal bütünleşme ve toplum sağlığı alanında iyileşme sağlanmasıdır.

Madde ve davranış bağımlılıklarının önlenmesine yönelik faaliyetlerin geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve etkinliğinin artırılması önceliğimizdir. Hedefimize ulaşmak için Menderes İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile ortak bir çalışma yapılması kararlaştırılmıştır.

Bu öncelik altında, madde ve davranış bağımlılıklarının önlenmesine yönelik olarak, bağımlılık geliştirme riskinin yüksek olduğu ergenlik dönemindeki gençler ve çocuklar başta olmak üzere risk altındaki gruplara ve sosyal çevrelerine yönelik farkındalık yaratmak, ayrıca bağımlı veya risk altındaki grubu ebeveyn, okul ve arkadaş çevresi gibi sosyal-çevresel aktörlerle birlikte ele alarak buna uygun çok aktörlü ve çok boyutlu müdahaleler planlaması; bu müdahaleleri farklı kişi ve kurumlarla işbirliklerini hayata geçirerek uygulanması hedeflenmektedir.

Menderes ilçesinde de bu kapsamda; Bağımlılıkla Mücadele ve Korunma ekibi kurulmuş ve Eylem Planı hazırlanmıştır. Eylem planı içinde eğitimler, faaliyetler, hizmetler, kamu spotları ve etkinlikler yer almaktadır. Eylem planında yer alan bu çalışmalar; kurum, kuruluş ve kişiler ile iş birliği içerisinde yürütülecektir.

 

Önleme amaçlı tüm faaliyetlerin bağımlılık konusunda hem akademik uzmanlığa ve deneyime hem de uygulama uzmanlığına ve deneyimine sahip bilim insanları ve sosyal çalışanlar tarafından uygulanması önceliğimiz olacaktır.

 

Menderes Bağımlılıkla Mücadele ve Korunma Eylem Planı, ülke düzeyinde hazırlanan Bağımlılıkla Mücadele Ulusal Eylem Planı ışığı altında hazırlanmıştır.